365betÓéÀÖ

Shringara-manjari Katha (translation and notes)

by Kumari Kalpalata K. Munshi | 1959 | 99,373 words

An English translation of the Shringara-manjari Katha by Bhojadeva. This detailed study includes four sections. The Introduction outlines the manuscript's unique features and provides a content analysis. The second section contains the Sanskrit text complemented by an index of proper names. The third section offers an English translation excluding ...

Section 2 - dharanagarya varnanam

Warning! Page nr. 115 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

(6) srngaramanjarikatha [ dharanagarya varnanam ] astyatra nikhilabhuvanaikalalamabhrtadbhutanijavibhavapaha stita tridasanagarivibhrtih pratinisamuttungasaudhacandrasalasancari "paura ramanivadanendu sahasrai rekendubimbaimupahasantiva di- vamullasadvimalasphatikopala vesmarasmisantanaih sphuranmarakatamaniprasada " mayukhajalakaisca nisargavirudvayorapi tamascandrikayoh prativipanimaitrimiva sampadayanti, vipulaviyadvilangha- nasramakhinnavapusam ravi [ F. 3 A ] rathaturangamanam pratisaudhamanilacadulairdhvajepatapallava- vyajanaih svedasalilamiva vyapanayanti, jivitamiva vasundharayah, saramiva samsarasya, sarvva "svamiva visvasya, visvasasthanamiva sakalasampadam, avasabhumiriva vilasasriyam, abharanamiva rbhuvah, asraya [i]va ca trivargasya, sargasaleva nisarga "kamaniyakamini- janasya, pradhanam nidhanamiva ramaniyakasya, nikhilajana locananamamrtarasadhara dhara- bhidhana nagari | (3) wwwwww yasyam ca panduh sphatikavesmanamunmukhasancayo visarabhah subhadrabhiramamarju- namajanayaddisam cakravalam | yasyam ca samvargyate marakatamanikuttimaih, vicchidyate sphatika- prasadabhumibhih, jarjarikriyate kanakasaudhotsangaih, nipiyate pauranarivadanenducandrikabhih, apyayyate ' vatayanodgatagurudhupa " dhumajalaih, upaciyata ivopavanaih, chidyata iva jayakunjara- dasanakiranavisaraih, nidhiyata ivendranilamanibhumigrhakesu pratirajani tamah | [ F. 3. B ] yasyam ca saudhotsangesvarunamanikuttimasankantah sasadharamaricayah saugandhikavana- bhrantim pratinisamutpadayanti mugdhava " nitajanasya | ya collasantibhiramalasphatikaprasada- paramparakantibhirupahasativa tribhuvane'pi puratananya khilanagara samnivesa " sthanani | ya ca samsprhamalokayatah prasadamayamiva bhuvanatalam kevalam saudhamaya iva nutanah sagrgava- tarah, vidheddarghikamayamiva mahimandalam, upavanamayamiva disam cakravalam, pataka- mayamiva gagananganam pratibhasate janasya | yasyam ca sphetikakuttimedhvastamita iva, " marakatamanipranganesu nipita iva, sona- manivesmavedikavitankodaresu krantasandhyajaladhara iva, kalagurudhupadhumasyamalesu " sphatikavatayanesu saharinacchaya iva, valabhikacandramanipranalisu druta ivabhilaksyante pratirajani candramaso rasmayah | (6) yasyam [ F. 4. A ] ca jatapraroha iva rukmaniryuhesu, prarudhakanda iva kartasvaraketu- dandesu, pallavita iva sphuradarunamanivesmasikharasikhasayesu, " kusumita iva nirmitaruna- maniganasu kancanahamsapalisu, phalita iva prollasadastapada ghatita prasadakanakakandapinda- 1 bimbamupa | 2 rdhvaja ' | 3 'sayah | 4 bhudharasrayava ca | | | 5 apyajyate | 7 prakasadaparaparakantibhirupa ° | 8 samspr | 9 spatika ' | 10 duta | 11 nimita | 6 bhranti | www.jainelibrary.org.

Warning! Page nr. 116 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

(2) (4) sribhoja devaviracita (3) kesu, divapi jyotsnayante sphatikopalabhittibhagesu nipatyocchalantah, sthalanalina- yante sangatyodbhavantah kuruvindamanimedinipu, kairava "yante vimalamuktaphalavitankavedikasu nipatya vyavartamanah, nilotpalayante sakranilamanicandrasalasu sammurcchantah, balatapa- yante vidrumaracitasu kridabhavanabhumisu dipyanta iva kanakasaudha sikharotsangesu sankramyollasantah, nirvantiva garutmataratnavalabhika "su, acchadyanta iva kalagurudhupa- dhumapatalesu, nagari samraksanarthamabhitah samutpaditasuracapasahasra ivanyonya [ F. 4. B ] vyatikarita vicitrabhavanamanimaricisancayaih pratidivasamahimakaragabhastayah | (5) yasyam tungasaudhotsangasangininamangananam mani " valayajhatkarasamvalitam sangitadhvani- tamakarnya ca stimitatam bhajati harine gamanaparyakulo bhavati pratirajani rajanikarah | tasameva nrttavasavisamsthulonnamitabhujalatanam manikankanakiranarajjubhirbandhakhedamananubhuta- manubhavyata iva lanchanamkurangah | (6) 5 ya cana varatahuyamanamakhasatanalo cchaladdha haladhuma patalasyamalitagaganatalataya samullasanmahadhira ( mahidhara 2 ) jvalajatilita diktata '... " [sa] devabaddhapravrdadambara | kvacidanavaratadharmavyaparasancaracchrotriyaparamparaparigatataya pathyamanakhilanigamadhvaniva- ....... " yadhvakhyayamanakhilapuranetihasa srutismrtitaya ca brahmalokayate, kvaci- dyauvanamadamatta " [ 1. 5. A] kaminicaranalaktakapatalitasphatikakuttimataya sthale'pi jalakamalasankamutpadayanti, pratigrhamanavaratapravrtta samgi [ta] [ga]bhiraninadataya atibahalanilakusumavatikavitapisyamalitabhavanopasalyataya ca sikhandininam tandava- pandityagu '... "dayanti, pranayakalahakupitasu kaminisu prasadanopayacaturaduti- vyaparabahulatamupadisanti, priyatamabhisaranavyagram ...." [ha] rinidrsamabharanasampadanaya sakhijanamutsukayanti madanalokayate | kvacit patalayate bhogibhirbhujangaih | kvacidamara- lokayate " bhanugamibhirmarudbhih | <5> (6) yatra ca prabhanjana iva vidhrtaksamah, jaladhiriva vidhutatapah, paulastya iva vibhisana- 'tyaktavasatih, darsanisasamaya iva vidhuravirahitah, vasanta iva rucirakancanaracitasobhah, grisma iva praptasucisangamah pravrtsamaya [ F. 5. B] ivadrstograkarah, saratsamaya iva nirmalambararucih, tuhinarturiva sada samahimopacitah, sisira iva sarvada taparahitah, makando'pyasokah, " saralo'pyaristah, sugrivo'pi sumitranandanah, virocano'dhyamrtamayah, paramesvaro'pyanugrah, bhutanayo'pyavakrah, muktamayo'pyakhilaratnalankrtah, sakalavyavahara- pesalah pauralokah | 1 kariti | 2 licchana | 3 vinastanyatra dvitranyaksarani | 4 vinastanyatra pancasadaksarani 5 vinastanyatra pancasadaksarani | 6 vinastanyatra catuhpancaksarani | 7 vinaste atra dve aksare | 8 sarveda |

Warning! Page nr. 117 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

srngaramanjarikatha ya ca tuhinasaileneva praleyadhavalena, dasakandharenaiva skhalitarksarajena, vindhya- caleneva niruddhatapanamargena sarvato vicitramanikantisantanasamvalitanijatatabhogena, puriraksarthamiva satatamadhijyena, akhandalakarmukeneva parimandalatamupagatena, vitatadhana- kapatopasobhitabhiranekajanasahasrasankalabhih purivilokana kutuhaladupagatabhirdigbhiriva- "bhicatasrbhih pratolibhih sanathikrtena tribhuvane'pyasadrsakarena prakarena ra valayita | (1) ya ca kvaciduttunga [F. 6. A ] [ kapi ] sirsakaprantolasadvahalapusparagakiranavisaraih sampaditadinacchayataya sadaivaviyuktacakravakamithunaya sadaivotphullakamalakhandaya, kvacit prakaramarakatamaniprabhajalaba halandhakarajanitarajanibhramataya sadaiva vikasitani- lotpalavanaya, kacidarunamanivinimmita "salattalakamayukhacchuritasalilataya matpura- vilasini kucakalasakunkumarunitayeva, kvacit sankrantasphatikasalavalayapratibimba taya nagarivilokanakutuhalakulitaniryacchesayeva parikhaya pariksipta | (4) yasyam ca vikacakamalakumuda kalharendivara paragapunjapi " kharitapayamsi sajjanamanam- sivatisvacchani, durjanamanamsiva duravagahani, uddandapundarikakhandoddinamadhukaramadhura- jhankaraharini, kridamajatpu ¨rajana vilasini kucakalasagalitamalayajara samoda surabhini, saugandhikagandhalubdhamadhukara sreni [ F. 6. B ] syamalitopantabhagani, sphatikamani- silasu snanagata pauranarijanapratibimbataya jalakridarthamunmajjantibhih patalakanyakabhi- riva " dhisthitani pratirajani madanalasacakravakakaminibhih priyatamabhrantya sasprhama - lokyamananijaprativimbakani, mukulitakumuda " kosakotarantanilina madhukarataya divasa- karabhayat pratanutam gatenandhakareneva samsritani, bhuruhakamalinidalacchayanilinabhirmma "- ralamalikabhirddinakarakaropamarddabhitabhirvikacakumudakantibhiscandrikabhiriva nisevyama- gopasalyakani, agadhatikhacchasalila "ntardrsyamanasapharagrasagrbhutaya muhurmuhurddattaviphala- phalaistadaprasya vancamanairmugdhabaka kulairupasevyamanani, savisanyapyamrta " svaduni, pravrddha- nyapi samakaracihnani, sakamalanyapyakamalani dvidhapi satapatradhisthitani dvidhapi savanani, dvidhapi kuvalayama [ F. 7. A ] noharini, dvidhapi vitatani kvacidvika- sito 'ddandapundarikakhandataya hasantiva kvacidamandamarutandolito " ddandaraktotpalataya nrtyantiva, kvacidvicivalayantargatavikacendivarataya sabhruksepat kataksaksisuna viksipantiva, kvacidanalpalahari samgha " drjarjaritasalilonmrstasikara sarataya dhulimutsr- jantiva kvacidubhayato vivartamananividamarutabhighattitatarangodbhatadhvanitena ratantiva -itthamunmattacestitamivanukurvanti saramsi | 1 vinaste atra dve bhaksare | (6) 2 bakamalini | 3 'todanda | 4 kataksaksiksu |

Warning! Page nr. 118 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

(4), , sribhoja devaviracita (3) " <6> (6) (2) yasyam ca kridapuskariniviravilasodyanaprabhrtyanekaramaniyasamnivesayam nanda- "navanamadhyavartivimalamaninirmitasu paryantabhittisu pratiphalitamurtitaya divasakara tapa- bhiyevatisukumaran saranagata " nantahpravesyaraksadivopavanapadapan, anekadharasahasra- sampatajanmana paritah samutsarpata saityenavarabhangabhayad duradeva pravi [ F. 7. B] [sa] to janasyabhyutthanamiva pratidisam kurvvanam, uparitanavitankavedikakhabhitah samulla- santibhirmarakatamanikantibhirdurata eva nikhilabhuva " nasantapakarinam tapanatejasam vini- varanaya viyati varidavrndaniva nirmapayamda sitamaninirmitayorubhaya bhagayordvarasya " pratibimbito (1) vipinai pallavavyajat pravisato janasya santapajvalanamacchidya bahiriva sthapayat sacya [ pa ]rabhiracirtamaniyantraputrika "bhih puratanasya vedhasabhuvane'pi srstiprapancamivopahat, asthanabhavanamiva varunasya, sanketaniketanamiva sisirasamayasya ", mangalagrhamiva himacalasthalidevatanam, astamayasthanamiva grismosmanah, vilasamandira- miva makaraketoh, kridagaramiva srngara sagarasya pravrttisthanamiva pravrsah, utpatti- pattanaimiva vyutpatteh sarvvasvamiva ramaniyakasya, vilasama [ F. 8. A] nidarpano vidagdhatayah, vaheyaka (1) mandiram vilasanam, atisisirataya karpuraksodairiva nimmitam, himanibhiriva viracitam, himamsusa " kalairiva nispaditam gandhambubhirjanitatisurabhi- taya ca bakulakusumamodairivotpaditam, kakkolaphalaksodairiva nimmitam, lavangakusu- mairiva janitasamnivesam elaphalarasairiva vihitadharam, sarvatah prasutavaridharasahasrataya vidhaturvarimayimiva srstim pradarsayat agamyam dinakarakarinam, adattapravesam santa- pasya, anabhibhavaniyam virahijanakalpakasya duhpreksyam virahinivirahadavada "hanasya, saityasyapi sisiropacarasthanam, sukhanamapi sukhayatanam, ramaniyakasyapi ramaniya- kam, sarvatah samudgatanam parasparapra " hativisphatana visrtasam dharasahasranam paritah samullasitasikarasarataya karpuraksodamiva diksu viksipat [F. 8. B] candramani- ghatitajalayantraputrikanisyandahetojyotsnamiva vikirata mihikanivahamiva samudramaddhabala- manimayukhasamcalitasali " lataya malayarajasamayiriva dharah samudvirad, visphutitakamala- bharabhagnoparitanakamalini mrnalabhangebhyo vinirgatani bisatantu sutraniva dharasatani bibhranam, stambhastambhasirsakapattasalabhanjikanam paraspara susamhatataya su [ sam ] sthanataya nividasandhibandhataya ca nanaratnanimmitamapyekaratnopalaghatitamiva " bhuvo nirgatamiva krtrimamapi cakrtrimamivopalaksyamanam, nidhanam vrtteh udgamasthalam saliladha [ ra ]"- latanam, avasabhavanam bhuvanasriyah, premadavanam pramodasya, vikacakascanakamalakosakotara- (3) , 9 " 1° kumarantahsarana | 2 deve | 3 padada | 4 nimmitatayo | 5 vipana | 6 racito mani | 7 patana ' | 8 tayah | 9 agamya | 10 varanam 11 syaitasyapi | 12 vikirin | 13 bhamjikanya | trimam | 16 ruhumasthala | 17 prasad | 14 taniva | 15 0

Warning! Page nr. 119 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

6 (4). srngaramanjarikatha vinirgatabhistadamsusamvalita murtita ...."kara gauri bhirambhaso dharabhih kunkumarasavisaramivo- tsrjad, arunamanipattprantapravrttamanavaratamasrnadharasantanataya mu � .... [ F.8. A ] paritah pralambaniva prakatayad, utpatyam nipatantinam saliladharanam sphutitasthula- navaratanipatanjalakanataya aparamitra mu ... " takaramutpadayat, marakatamaniprabhasyama- litagaganataya yatraputrakaprahatamura jonmuktamandramadhuradhvanataya anavaratani [ patat sa ]- liladharandhakaritadigantarataya ca janitajaladaibhraman abaddha mandalan upavanasikhandi- nastandavayad, asitamanikantijalakairullasa [dbhi ] "rvyatikaritarvapusah sakalagurudhupadhuma iva saliladharah samutsujad, yatraputrikakaratalodgatabhirambhaso dharabhistribhuvanavijayo- dyatasya smaranarapateyavallisahasraniva nirmapayad, rakasasankamandalamakhilajanana- yananilotpalanam, varunastrasadanam manmathasya nivrttiksetramindriyagramasya khanih sukhanam, aspadamanandasya, mandiram sundaratayah kvacid vikacakrtrimambhojini - madhyamadhyasi "" [ F. 9. B ] nabhirdhavalamanimayibhimugdhamaralika [bhih ] bisakanda - bhramadiva vidasyamanadharajalam kvacid vikacakumudakananacchalena hasadiva, kvacit kridasaurikollasitabhujalatabhirmaniyantraputrikabhirnrtyadiva, kvacid vikacasaugandhika- karnikabhyarnavartibhirasitamaninirmitairgunjadbhiryatramadhukara mithunairgayadiva, kvacid divapi candratapama sarpataralitamanobhirvivrtacancaputai pavanacakora kairacamyamanasphatika sta mbhakantisantanam, kvacit patramakarikanetraprantebhyah kvacidadhomukhamayurimukhebhyah, kvacinmanimayayatraputrikapayodharadvandvebhyah, [ kvaci ] "nmanjanotti ' 'svarna putrika niscotya- manakavariva [ laka ]lapaprantebhyah kvacinmanimayavilasininakhamukhebhyah (8) (5) 20 (6) kvacit praruditava " ", kacit yatravrksakam pratyabaddhaphalasya kapikutumbakasya vadana vivarebhyah, ksititalad bhittibhagebhyo bhittinalinivamala [ F. 10. A ] uparitanakama- linibhyo maniputrikabhyah stambhebhyah stambhasirsakebhyasca dvitrivisinisutratantusamvalanamam- salah sarvato vini . .ravibhranam, adabhairvividhamanikantijalakairindracapasahasra- [maraka ] tamanistambhodgataih kiranamanjarijalakairabaddhajaladharadambaramantarantarollasitairvisaribhih sonamanimayukha- damabhih sampadi [ taci ] "raprabhavilasitamanavarata nipataddharasahasrollasitadhvanitaya'ndha- karitadikkatataya ca varsasamayamiva vidambayat kvacidanganavapi [ ka ]" puskarini- namantarunmaabhimanjantibhirvalasapharikabhirvipralabhyamanakrtrimavakakutumbakam kvacid nirmanarthamaparamitra parito vicitravamsivanamutpadayat ", 5 , 1 'tabhimudamsu | 2 vinastanyatra trinyaksarani | 3 vinastanyatra dvitranyaksarani | 4 nyaritah | | 6 vinastanyatra trinyaksarani | 7 ''| 8 mahalan | 9 vavapusah | 10 mamutsr | 11 madanam | 12 nivrtti | 13 'mbhojani ' | 14 'sarako | 15 " vardhibhi | 16 tapatrama 17 upama | 18 'notirna ' | 19 vinastanyatra catuhpancaksarani | 20 vinastanyatra catuhpancaksarani | 21 vinastanyatra catuh pancaksarani | 22 vinaste atra dve aksare |

Warning! Page nr. 120 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

, sribhojadevaviracita nimajjanonmanjanaih drsyadrsyabala "yantrakamatham, kvacid didrksarasakutuhalakulitabhirapi matsyanganabhiraniksipantibhiscaranakamalamipatrasadivavalokyamanonma [F. 10. B] jad yatramakaram kvacidantah sthitanam bhittikamalinikujhalanam vikasartha balatapa- cchedaniva sonamanikiranajalakanyudvahat, parasparapratiphalitamurtitaya sambhuyeva bharasamudvahadbhiranyonya kalpitavastambhairmanistambhairadhyasitamadhyabhagam, atimanoramataya kautukaksiptahrdayairiva nimesadrstibhih parito bharaputrakairapyavalokyamanam vicitram tauryatrikamaracayadbhiryatracarairatividamapi (1) cittabhramamutpadayad, vicitrayatradarsano- ddhantacetaso bhittighatita vikasitasita sarojavyajadupahasadivativicaksananapi preksakan, sandramrgamadapankoparutkalah (1) karpurakso [da]sikatavatiranacchamalayajadravasurabhitambhah- sonamanimanjarivisambalitamarakatamayukhakamalini "vanah paritah parisarakridanadivibhranam yatradharagrhakamunmadayati manamsi pauralokasya | yasyam ca satatatinilataya bahalacchayata "[ F. 11. A ]ya caganita divakara- karaistamobhirivadhisthitani, anavarata mudbhidyamanabhinavapallavataya sadaiva paurapurandhrijana - valokanavyaktibhrtanuragairiva tarubhiralankrtani madhuramadhukarajhankarakolahalacchalena makaradhvajavijayarajyaghosanamiva kurvanani, kusumavacayartha "mitastatah sancarantibhih satatasannihitavanadevataniva pauraramanibhirupavanani | - ityabhidhaya 're yatra putraka ! yadyapyasmatparisadah sammatam tathapi nijaguna- viskaranamavagitamiva pratibhasate | tad rajavarnanam bhavaneva bhanatu ' - ityabhihitastairvisma- yastimitalocanairasanna " vartibhih pranayi bhiralokyamanah sa bhanitumarebhe |

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: