365bet

Essay name: Purana Bulletin

Author:
Affiliation: University of Kerala / Faculty of Oriental Studies

The "Purana Bulletin" is an academic journal published in India. The journal focuses on the study of Puranas, which are a genre of ancient Indian literature encompassing mythological stories, traditions, and philosophical teachings. They represent Hindu scriptures in Sanskrit and cover a wide range of subjects.

Purana, Volume 12, Part 1 (1970)

Page:

192 (of 240)


External source: Shodhganga (Repository of Indian theses)


Download the PDF file of the original publication


Warning! Page nr. 192 has not been proofread.

168
पुराणम� -- [purāṇam -- ] ʱĀ
[Vol. XII, No. 1
तत्कर्त्तव्यमशङ्के� यन्न गोप्यं महाजने � ५२� ( [tatkarttavyamaśaṅkena yanna gopya� mahājane || 52|| ( ] = 15.53 of the Gr. Ed.)
the commentator writes:
तत्राचारोऽपि महता� सम्प्रदायप्रवृत्यै� वर्तितव्यमित्याह यच्चापीति � जुगुप्सा� कुत्सा�
प्रशंकेन शंकारहितेनेत� लोकाचारप्रवृत्तिरुक्ता � महाजने गुर्वादौ यद्गोप्य� गोपनीयं रहस्यं
� भवेत� तदाह भारत�-
महाजनो ये� [ गत� ] � पन्थ�
धर्मस्� मूलं निहितं गुहायाम्
नासौ मुनिर्यस्य वच� प्रमाण�
तर्कोऽप्रतिष्ट� श्रुतय� विभिन्ना इत� ।। ५२ ।।
[tatrācāro'pi mahatā� sampradāyapravṛtyaiva vartitavyamityāha yaccāpīti | jugupsā� kutsā�
praśaṃkena śaṃkārahiteneti lokācārapravṛttiruktā | mahājane gurvādau yadgopya� gopanīya� rahasya�
na bhavet tadāha bhārate-
mahājano yena [ gata� ] sa panthā
dharmasya mūla� nihita� guhāyām
nāsau muniryasya vaco pramāṇa�
tarko'pratiṣṭa� śrutayo vibhinnā iti || 52 ||
]
Folio 74B
Another example of such type may be also noted-
Folio 75 A : सर्वसंगपरित्यागो ब्रह्मचर्यममानित� �
जितेन्द्रियत्वमावासे नैकस्मिभ्वसतिश्चिरम् ।।
( [sarvasaṃgaparityāgo brahmacaryamamānitā |
jitendriyatvamāvāse naikasmibhvasatiściram ||
(
]
Cr. Edn. 15.59)
चतुर्थाश्रमस्य धर्मानाह सर्वेषां संगस्य परित्याग� ब्रह्मचर्यमष्टाङ्ग� मैथुनवर्जन�-
दर्शनं स्पर्शनं केलि� कीर्तन� गुह्यभाषणम� � संकल्पोऽव्यवसायश्च क्रियानिवृत्तिरे� � �
एतन्मैथुनमष्टाङ्गं प्रवदन्त� मनीषिणः � विपरीतं ब्रह्मचर्यमनुष्ठेय� मुमुक्षुभिरिति � श्रमानित�
अहंकारित्वाभाव� जितेन्द्रियत्वम् इन्द्रियनिरोधः �
यावत� �
एकस्मिन्नावासे गृहे चिरं द्विदिनं
[caturthāśramasya dharmānāha sarveṣāṃ saṃgasya parityāga� brahmacaryamaṣṭāṅga� maithunavarjana�-
darśana� sparśana� keli� kīrtana� guhyabhāṣaṇam | saṃkalpo'vyavasāyaśca kriyānivṛttireva ca ||
etanmaithunamaṣṭāṅga� pravadanti manīṣiṇa� | viparīta� brahmacaryamanuṣṭheya� mumukṣubhiriti | śramānitā
ahaṃkāritvābhāva� jitendriyatvam indriyanirodha� |
yāvat |
ekasminnāvāse gṛhe cira� dvidina�
]
At the end of this manuscript, 20 Ślokas or 40 lines of Anustub
metre are extra after the last verse of the Critical Edition. Of these
20 slokas, 7 enumerate the names of the eighteen Mahāpurānas,
4 contain the phalaśruti and nine give the contents or anukramaṇ�
of the Vamana Purāṇa. The commentary is given on these slokas
also. These verses are given at the end of the critical apparatus
of the last chapter of the Critical Edition. The end of the manus-
cript runs thus:
बल� बन्धनमत्रापि तस्य पातालसंस्थितिः �
सुदर्शनस्य चक्रस्� प्रवेशश्� रसातले � ३४
बलेवैराग्यहेतु� � विष्ण्वर्चादिप्रशंसनम् �
ज्यामघाख्यानमत्रैव वर्णित� ह्यनुपूर्वतः � ३५
पातालसंस्थितिः सम्य� स्थानं चक्रस्� पातालप्रवेशश्च तस्य वैराग्यहेतुः � ३४ �
वैराग्यहेतुं विष्ण्वर्चादिप्रशंसनम् अनुपूर्वतः अनुक्रमे� � ३५ � इत� श्रीपण्डित रामचन्द्�-
भट्टविरचित� वामनपुराणव्याख्यान� चतुर्दशाधिकः शततमोऽध्यायः �
[bali bandhanamatrāpi tasya pātālasaṃsthiti� |
sudarśanasya cakrasya praveśaśca rasātale || 34
balevairāgyahetu� ca viṣṇvarcādipraśaṃsanam |
jyāmaghākhyānamatraiva varṇita� hyanupūrvata� || 35
pātālasaṃsthiti� samyaka sthāna� cakrasya pātālapraveśaśca tasya vairāgyahetu� || 34 ||
vairāgyahetu� viṣṇvarcādipraśaṃsanam anupūrvata� anukrameṇa || 35 || iti śrīpaṇḍita rāmacandra-
bhaṭṭaviracite vāmanapurāṇavyākhyāne caturdaśādhika� śatatamo'dhyāya� ||
]

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: