Mahabharata [sanskrit]
699,462 words | ISBN-10: 812150094X | ISBN-13: 9788121500944
The Sanskrit edition of the Mahabharata, one of the largest epic poems ever written, consisting of 100,000 metrical verses. Consisting of 18 books, the Mahabharata details the history and legends concerning ancient India (Bharata), including a major battle campaign involving the Kauravas and the Pandavas, also known as the Kurukshetra War. This portion also contains the Bhagavad-Gita. Alternative titles: MahÄbhÄrata (महाà¤à¤¾à¤°à¤�).
Chapter 32
vaiÅ›aṃpÄyana uvÄca |
anujñÄtaá¸� pÄṇá¸avena prayayau saṃjayastadÄ |
Å›Äsanaá¹� dhá¹›tarÄá¹£á¹rasya sarvaá¹� ká¹›tvÄ mahÄtmanaá¸� || 1 ||
[Analyze grammar]
saṃprÄpya hÄstinapuraá¹� śīghraá¹� ca praviveÅ›a ha |
antaḥpuramupasthÄya dvÄḥsthaá¹� vacanamabravÄ«t || 2 ||
[Analyze grammar]
Äcaká¹£va mÄá¹� dhá¹›tarÄá¹£á¹rÄya dvÄḥstha upÄgataá¹� pÄṇá¸avÄnÄá¹� sakÄÅ›Ät |
jÄgarti cedabhivadestvaá¹� hi ká¹£attaá¸� praviÅ›eyaá¹� vidito bhÅ«mipasya || 3 ||
[Analyze grammar]
dvÄḥstha uvÄca |
saṃjayo'yaá¹� bhÅ«mipate namaste didá¹›ká¹£ayÄ dvÄramupÄgataste |
prÄpto dÅ«taá¸� pÄṇá¸avÄnÄá¹� sakÄÅ›ÄtpraÅ›Ädhi rÄjankimayaá¹� karotu || 4 ||
[Analyze grammar]
dhá¹›tarÄá¹£á¹ra uvÄca |
Äcaká¹£va mÄá¹� sukhinaá¹� kÄlyamasmai praveÅ›yatÄá¹� svÄgataá¹� saṃjayÄya |
na cÄhametasya bhavÄmyakÄlyaá¸� sa me kasmÄddvÄri tiá¹£á¹heta ká¹£attaá¸� || 5 ||
[Analyze grammar]
vaiÅ›aṃpÄyana uvÄca |
tataá¸� praviÅ›yÄnumate ná¹›pasya mahadveÅ›ma prÄjñaśūrÄryaguptam |
siṃhÄsanasthaá¹� pÄrthivamÄsasÄda vaicitravÄ«ryaá¹� prÄñjaliá¸� sÅ«taputraá¸� || 6 ||
[Analyze grammar]
saṃjaya uvÄca |
saṃjayo'haá¹� bhÅ«mipate namaste prÄpto'smi gatvÄ naradeva pÄṇá¸avÄn |
abhivÄdya tvÄá¹� pÄṇá¸uputro manasvÄ« yudhiá¹£á¹hiraá¸� kuÅ›alaá¹� cÄnvapá¹›cchat || 7 ||
[Analyze grammar]
sa te putrÄnpá¹›cchati prÄ«yamÄṇaá¸� kaccitputraiá¸� prÄ«yase naptá¹›bhiÅ›ca |
tathÄ suhá¹›dbhiá¸� sacivaiÅ›ca rÄjanye cÄpi tvÄmupajÄ«vanti taiÅ›ca || 8 ||
[Analyze grammar]
dhá¹›tarÄá¹£á¹ra uvÄca |
abhyetya tvÄá¹� tÄta vadÄmi saṃjaya ajÄtaÅ›atruá¹� ca sukhena pÄrtham |
kaccitsa rÄjÄ kuÅ›alÄ« saputraá¸� sahÄmÄtyaá¸� sÄnujaá¸� kauravÄṇÄm || 9 ||
[Analyze grammar]
saṃjaya uvÄca |
sahÄmÄtyaá¸� kuÅ›alÄ« pÄṇá¸uputro bhÅ«yaÅ›cÄto yacca te'gre mano'bhÅ«t |
nirṇiktadharmÄrthakaro manasvÄ« bahuÅ›ruto dṛṣá¹imÄñśīlavÄṃśca || 10 ||
[Analyze grammar]
paraá¹� dharmÄtpÄṇá¸avasyÄnṛśaṃsyaá¹� dharmaá¸� paro vittacayÄnmato'sya |
sukhapriye dharmahÄ«ne na pÄrtho'nurudhyate bhÄrata tasya viddhi || 11 ||
[Analyze grammar]
paraprayuktaá¸� puruá¹£o viceá¹£á¹ate sÅ«traprotÄ dÄrumayÄ«va yoá¹£Ä� |
imaá¹� dṛṣá¹vÄ niyamaá¹� pÄṇá¸avasya manye paraá¹� karma daivaá¹� manuá¹£yÄt || 12 ||
[Analyze grammar]
imaá¹� ca dṛṣá¹vÄ tava karmadoá¹£aá¹� pÄdodarkaá¹� ghoramavarṇarÅ«pam |
yÄvannaraá¸� kÄmayate'tikÄlyaá¹� tÄvannaro'yaá¹� labhate praÅ›aṃsÄm || 13 ||
[Analyze grammar]
ajÄtaÅ›atrustu vihÄya pÄpaá¹� jÄ«rṇÄṃ tvacaá¹� sarpa ivÄsamarthÄm |
virocate'hÄryavá¹›ttena dhÄ«ro yudhiá¹£á¹hirastvayi pÄpaá¹� visá¹›jya || 14 ||
[Analyze grammar]
aá¹…gÄtmanaá¸� karma nibodha rÄjandharmÄrthayuktÄdÄryavá¹›ttÄdapetam |
upakroÅ›aá¹� ceha gato'si rÄjannoheÅ›ca pÄpaá¹� prasajedamutra || 15 ||
[Analyze grammar]
sa tvamarthaá¹� saṃśayitaá¹� vinÄ tairÄÅ›aṃsase putravaÅ›Änugo'dya |
adharmaÅ›abdaÅ›ca mahÄnpá¹›thivyÄá¹� nedaá¹� karma tvatsamaá¹� bhÄratÄgrya || 16 ||
[Analyze grammar]
hÄ«naprajño dauá¹£kuleyo nṛśaṃso dÄ«rghavairÄ« ká¹£atravidyÄsvadhÄ«raá¸� |
evaṃdharmÄ nÄpadaá¸� saṃtitÄ«rá¹£eddhÄ«navÄ«ryo yaÅ›ca bhavedaÅ›iá¹£á¹aá¸� || 17 ||
[Analyze grammar]
kule jÄto dharmavÄnyo yaÅ›asvÄ« bahuÅ›rutaá¸� sukhajÄ«vÄ« yatÄtmÄ |
dharmÄrthayorgrathitayorbibharti nÄnyatra diá¹£á¹asya vaÅ›Ädupaiti || 18 ||
[Analyze grammar]
kathaá¹� hi mantrÄgryadharo manīṣÄ� dharmÄrthayorÄpadi saṃpraṇetÄ |
evaṃyuktaá¸� sarvamantrairahÄ«no anÄnṛśaṃsyaá¹� karma kuryÄdamÅ«á¸haá¸� || 19 ||
[Analyze grammar]
tavÄpÄ«me mantravidaá¸� sametya samÄsate karmasu nityayuktÄá¸� |
teá¹£Ämayaá¹� balavÄnniÅ›cayaÅ›ca kuruká¹£ayÄrthe nirayo vyapÄdi || 20 ||
[Analyze grammar]
akÄlikaá¹� kuravo nÄbhaviá¹£yanpÄpena cetpÄpamajÄtaÅ›atruá¸� |
icchejjÄtu tvayi pÄpaá¹� visá¹›jya nindÄ ceyaá¹� tava loke'bhaviá¹£yat || 21 ||
[Analyze grammar]
kimanyatra viá¹£ayÄdīśvarÄṇÄṃ yatra pÄrthaá¸� paralokaá¹� dadarÅ›a |
atyakrÄmatsa tathÄ saṃmataá¸� syÄnna saṃśayo nÄsti manuá¹£yakÄraá¸� || 22 ||
[Analyze grammar]
etÄnguṇÄnkarmaká¹›tÄnaveká¹£ya bhÄvÄbhÄvau vartamÄnÄvanityau |
balirhi rÄjÄ pÄramavindamÄno nÄnyatkÄlÄtkÄraṇaá¹� tatra mene || 23 ||
[Analyze grammar]
caká¹£uá¸� Å›rotre nÄsikÄ tvakca jihvÄ jñÄnasyaitÄnyÄyatanÄni jantoá¸� |
tÄni prÄ«tÄnyeva tṛṣṇÄká¹£ayÄnte tÄnyavyatho duḥkhahÄ«naá¸� praṇudyÄt || 24 ||
[Analyze grammar]
na tveva manye puruá¹£asya karma saṃvartate suprayuktaá¹� yathÄvat |
mÄtuá¸� pituá¸� karmaṇÄbhiprasÅ«taá¸� saṃvardhate vidhivadbhojanena || 25 ||
[Analyze grammar]
priyÄpriye sukhaduḥkhe ca rÄjannindÄpraÅ›aṃse ca bhajeta enam |
parastvenaá¹� garhayate'parÄdhe praÅ›aṃsate sÄdhuvá¹›ttaá¹� tameva || 26 ||
[Analyze grammar]
sa tvÄ garhe bhÄratÄnÄá¹� virodhÄdanto nÅ«naá¹� bhavitÄyaá¹� prajÄnÄm |
no cedidaá¹� tava karmÄparÄdhÄtkurÅ«ndahetkṛṣṇavartmeva kaká¹£am || 27 ||
[Analyze grammar]
tvamevaiko jÄtaputreá¹£u rÄjanvaÅ›aá¹� gantÄ sarvaloke narendra |
kÄmÄtmanÄá¹� Å›lÄghase dyÅ«takÄle nÄnyacchamÄtpaÅ›ya vipÄkamasya || 28 ||
[Analyze grammar]
anÄptÄnÄá¹� pragrahÄttvaá¹� narendra tathÄptÄnÄá¹� nigrahÄccaiva rÄjan |
bhÅ«miá¹� sphÄ«tÄá¹� durbalatvÄdanantÄá¹� na Å›aktastvaá¹� raká¹£ituá¹� kauraveya || 29 ||
[Analyze grammar]
anujñÄto rathavegÄvadhÅ«taá¸� Å›rÄnto nipadye Å›ayanaá¹� ná¹›siṃha |
prÄtaá¸� Å›rotÄraá¸� kuravaá¸� sabhÄyÄmajÄtaÅ›atrorvacanaá¹� sametÄá¸� || 30 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Mahabharata Chapter 32
The complete Mahabharata (12 Volumes)
by Kisari Mohan Ganguly (2013)
4900 pages; [Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.] ISBN: � 812150094X or 9788121500944;
The Mahabharata in Kannada (Set of 32 Volumes)
by Bharatha Darshana Bangalore (2003)
ಶà³à²°à³‡à²®à²¹à²à²¾à²°à²¤ [ಮಹಾà²à²¾à²°à²¤]; 13907 pages;
The Complete Mahabharata (9 volumes)
by M. N. Dutt (2008)
6415 pages; Sanskrit Text with English Translation; [Edited By: Dr. Ishwar Chandra Sharma & Dr. O.N. Bimali] [Publisher: Parimal Publication Pvt. Ltd.]
Mahabharata (Hindi Translation, Six Volumes)
by Sahityacharya Pandit Ramnarayandutt Shastri Pandey "Ram" (2017)
7350 pages; [महाà¤à¤¾à¤°à¤¤] [Publisher: Gita Press, Gorakhpur] 44 Color and Black/white illustrations.
The Mahabharata in Bengali (Two Volumes)
by Akshay Library, Kolkata (2019)
3049 pages; [মহাà¦à¦¾à¦°à¦¤] [মহারà§à¦·à§€ বদà¦à§à¦¯à¦¾à¦� (Maharishi Vedvyas)]
Mahabharat in Gujarati (20 Volumes)
by Dinkar Joshi (દિનક� જોશી) (2010)
14252 pages; [મહાàªàª¾àª°àª¤] [Publisher: Pravin Prakashan Pvt. Ltd, Rajkot]
Shri Mahabharatam in Malayalam (2 volumes)
by Swami Mridananda (2018)
1681 pages; [Publisher: Ramakrishna Math, Thrissur]
Mahabharata in Telugu (7 Volumes)
by Gita Press, Gorakhpur (2018)
7248pages